นอกเหนือจากการบรรยายพิเศษของ ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นพ.ประเวศ วะสี ราษฎรอาวุโส แล้ว เวที Kick off สานใจสานพลังภาคีสนับสนุนปฏิรูปชุมชนเข้มแข็ง ครั้งที่ ๑/๒๕๖๑ และพิจารณาร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการสร้างเสริมชุมชนเข้มแข็ง พ.ศ. .... ยังมีอีก ๒ ไฮไลต์สำคัญ
เริ่มจากเวทีสานพลังเสวนา “ภาคีขับเคลื่อนการปฏิรูปสุขภาวะชุมชนเข้มแข็ง” ซึ่งได้รับเกียรติจากวิทยากรผู้คร่ำหวอดด้านการขับเคลื่อนสังคม มาร่วมแลกเปลี่ยนแนวทางการสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชน เริ่มจาก นพ.อำพล จินดาวัฒนะ กรรมการปฏิรูปประเทศด้านสังคม และอดีตเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ ให้ภาพว่า ชุมชนคงไม่สามารถเข้มแข็งขึ้นมาเองได้ถ้าไม่มีกระบวนการขับเคลื่อน ซึ่งขณะนี้แผนและขั้นตอนการปฏิรูปของประเทศมีผลบังคับใช้แล้ว โดยมองการปฏิรูปออกเป็น ๒ มิติ ได้แก่ ๑.การปฏิรูปเชิงพื้นที่ โดยใช้พื้นที่เป็นฐานมีเป้าหมายคือสร้าง “ตำบลเข็มแข็ง” และ ๒.การปฏิรูปเชิงประเด็นและระบบ ทั้งสิทธิและบทบาทของชุมชน ทรัพยากรและทุนชุมชน สวัสดิการชุมชน และเศรษฐกิจชุมชน
“ระบบบริหารบ้านเมืองที่ผ่านมาเป็นการบริหารอย่างแยกส่วนเหมือนเส้นด้ายแนวตั้ง การปฏิรูปครั้งนี้มุ่งทำหน้าที่เป็นเส้นด้ายแนวนอนที่จะมาช่วยถักทอเส้นด้ายแนวตั้ง ซึ่งเป็นหัวใจของการขับเคลื่อน”
ด้าน เอ็นนู ซื่อสุวรรณ ประธานคณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม กล่าวว่า เป้าหมายสำคัญของยุทธศาสตร์คือการสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในทุกมิติ กระจายศูนย์กลางความเจริญทางเศรษฐกิจและสังคม เพิ่มขีดความสามารถของชุมชน
สมชาติ ภาระสุวรรณ ผู้อำนวยการสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์กรมหาชน) กล่าวว่า ความท้าทายในอนาคตคือการเปลี่ยนแปลงจากความสัมพันธ์แนวดิ่งไปสู่ความสัมพันธ์แนวราบที่รวมตัวจากข้างล่างอย่างแท้จริง โดยต้องสนับสนุนกลไกความร่วมมือให้ชุมชนท้องถิ่นเป็นผู้มีบทบาทหลักในการกำหนดและวางแผนพัฒนาเพื่อนำไปสู่ความเข้มแข็งของชุมชน และต้องมีความเชื่อมโยงกับหน่วยงานอื่นๆ
อีกหนึ่งกิจกรรมสำคัญคือ การเปิดรับฟังความคิดเห็นต่อ “ร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยสร้างเสริมชุมชนเข้มแข็ง พ.ศ. ....” โดย ผศ.วีระศักดิ์ พุทธาศรี รองเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ อธิบายว่า ร่างระเบียบสำนักนายกฯ เป็นส่วนหนึ่งของแนวทางการปฏิรูปประเทศด้านสังคม ระบุให้มีการจัดตั้ง “สำนักงานสนับสนุนการสร้างเสริมชุมชนเข้มแข็ง” ภายใต้ สช. ทำหน้าที่เป็นฝ่ายเลขานุการให้กับคณะกรรมการสร้างเสริมชุมชนเข้มแข็งระดับชาติที่มีนายกรัฐมนตรีหรือรองนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน และสนับสนุนการทำงานของคณะกรรมการสร้างเสริมชุมชนเข้มแข็งระดับจังหวัด ที่มีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธาน
“ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีฯ ไม่ใช่กฎหมายที่มุ่งเน้นสั่งการ แต่ช่วยเสริมให้ทุกภาคส่วนมาทำงานร่วมกันแบบบูรณาการ สร้างกลไกการมีส่วนร่วม ทำให้เกิดชุมชนเข้มแข็งทั่วประเทศ”
ทั้งนี้ ความเห็นของภาคีเครือข่ายที่ได้จากการประชุมในวันนี้ จะถูกรวบรวมเพื่อนำไปปรับปรุงร่างระเบียบสำนักนายกฯ ก่อนนำเสนอเพื่อขอความเห็นชอบต่อคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เพื่อนำไปสู่ขั้นตอนการพิจารณาตามกฎหมายต่อไป โดยหลังจากนี้ สช. ได้เตรียมจัดเวทีสานใจสานพลังภาคีสนับสนุนปฏิรูปชุมชนเข้มแข็ง ทั้งในเชิงประเด็นรูปธรรม และการขับเคลื่อนขยายผลตำบลเข้มแข็งอย่างต่อต่อเนื่อง เช่น ตำบลสูงวัย ตำบลท่องเที่ยวยั่งยืน ตำบลปลอดภัย เป็นต้น
กลุ่มงานสื่อสารสังคม สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) 02-832-9143